Veiligheid

Voor het veilig gebruiken van lasers in een lichtshow zijn er wettelijke regels opgesteld. Op deze pagina staat in het kort beschreven waar u als (eind)gebruiker op moet letten. Deze veiligheidsregels hebben wij samen met een Inspecteur productveiligheid van de Nederlandse voedsel- en Warenautoriteit opgesteld. Tevens hebben wij gebruik gemaakt van de Nederlands LASER ARBO en ARBO Podium, HANDBOEK LASERVEILIGHEID Faculteit Natuur- en Sterrenkunde Universiteit Utrecht. Het is daarom van belang dat u, als gebruiker van een Klasse 4 laserprojector, weet wat de veiligheidsvoorschriften te zeggen hebben. Zo kunt u onverstoord, zonder problemen, een lasershow blijven geven. Kijk daarnaast ook nooit in de lichtbundel van de laserprojector, ook niet met een laserveiligheidsbril op. Dit kan vroegtijdig schade aanbrengen aan uw ogen of camera’s.

Een mooi voorbeeld van goed hangende lasers van ons zie je op deze foto tijdens de Pride in de 55m diepe GASHOUDER te Amsterdam. Doordat de lasers niet op ooghoogte zijn opgehangen, maken de lasers ook niet direct contact met de mensen op de dansvloer. Zo voorkom je meedragende problemen. De laserprojectoren mogen dus nooit op ooghoogte van de mensen worden gehangen in verband met de veiligheid. Richt alle lasers naukeurig af boven het publiek en let op als er iemand op de nek klimt of er is een balkon of een danspodium, houd hier dan rekeing mee. Beter te hoog, dan te laag, ivm oog en camera schades!  Zorg er dus voor dat alle stralen hoog boven het publiek gaan. Controleer dit in de software voor dat het publiek binnen komt door alle zones langs te lopen. Heeft u alleen DMX lasers, dan is ervaring erg belangrijk, zet de XY size vast via het menu en richt de lasers over het publiek. Alleen dan zijn DMX lasers veilig te gebruiken. In een MA of Avolites zitten namelijk geen laser power / safetyzones voor klasse 4 lasers.

Hiernaast staat een tabel met de laser klasse indeling. Lasers zijn ingedeeld in vier hoofdklassen waarbij het risico voor de gebruiker per klasse toeneemt. De meeste klassen zijn op basis van vermogen en golflengte weer onderverdeeld in twee onderklassen. Lasers van klasse 1 leveren geen risico op voor de gebruiker, lasers van klasse 4 zijn erg gevaarlijk en mogen alleen worden gebruikt wanneer aan een groot aantal veiligheidseisen wordt voldaan. Deze veiligheidseisen vindt u op deze pagina.

De klassenindeling staat uitgebreid beschreven in hoofdstuk 8.2 van NEN 60825-1.
De beamshow lasers in lichtshows vallen onder de klasse 4 lasers!

De wettelijke basis voor het veilig werken met lasers is vastgelegd in het Arbo besluit art. 6.12 en 6.27. Daarnaast onderschrijft de overheid de advieswaarden van de Gezondheidsraad en adviseert zij te voldoen aan deze waarden. Producenten zijn verplicht lasers te voorzien van een klassenaanduiding en een waarschuwing. Deze afbeelding ziet u aan de rechter kant. Hiernaast staat het laser waarschuwingsteken dat op elke laser moet staan. Tevens moet de laser klasse er duidelijk op staan met een sticker in de kleur geel. Deze sticker gebruiken wij op onze laser projectoren. Tevens verkopen wij alleen aan klanten boven de 18 jaar die van ons een duidelijke veiligheidsinstructie hebben gekregen. Deze instructies staat hieronder in het kort beschreven. Als klanten de factuur betalen gaan zij akkoord met alle instructies voor het veilig gebruiken van de lasers. RGB Laser verkoop kan niet aansprakelijk gesteld worden door klanten of derden. De laserist, L.J. Klant/gebruiker blijft zelf verantwoordelijk voor een veilig gebruik van de laserprojectoren.

* De door alle verkochte lasers van RGB Laser verkoop  moeten worden aangesloten op een rode noodstop voorziening. Er dient voor calamiteiten een eenvoudig be
dienbare, grote rode noodknop aanwezig te zijn waarmee de laser wordt uitgeschakeld of waarmee het uitgangsvermogen wordt gereduceerd tot een veilig niveau (≤ klasse-2). Deze bediening moet binnen handbereik zijn van het bedienende personeel ( Laserist, L.J. Gebruiker).
* De afnemer zal zelf zorgen voor een veilige bediening zodat het publiek geen schade kan oplopen door direct in de laserstraal te kijken. Het bedienende personeel moet continu toezicht houden.
* Laserstralen mogen nooit in de ogen komen van het publiek. Gebruik hiervoor de safty slide op de projector en safty zone’s in de lasershow software. Gebruik altijd een zo laag mogelijk vermogen ≤ klasse-2.
* De laserprojector moet met een safety kabel aan de truss geborgd worden.
* Alleen personeel dat zich aan deze veiligheidsinstructies houd mag de laser bedienen.
* Alle lasers moeten met een sleutelschakelaar in en uit geschakeld kunnen worden. zodat bij een pauze geen onbevoegden de laser in kan schakelen.

Praktijktips
Zet de laser projector 5min voor de show aan. Gebruik de laser niet langer dan 30min. Schakel daarna de laser weer uit. Als de laser aan staat maar er komt geen laserstraal / show uit, dan gaat wel de levensduur achteruit! Zorg ervoor dat de laser niet vochtig wordt of heel erg koud beneden 5 graden, dit i.v.m. de condensvorming aan de binnen kant. Zorg er voor dat er geen rookmachine pal naast een laser projector hangt, deze rook wordt dan in de laser projector gezogen en zal direct neerslaan op de elektronica. Voor beamshows gebruik je een scansnelheid van minimaal 20.000pps en maximaal 30.000pps. Zet tevens de openingshoek van de scanners nooit op 100% maar bv. op 90% dit zal de levensduur van de scanners (galvo’s) verhogen. Als de laser in een flightcase zit, rijdt deze dan niet over een hobbelige vloer i.v.m. afstellen en uitlijning van de kleur spiegeltjes (dichro filters). Werk met een Noodstop, safety zone’s en geniet van de lasershow!

Vermogens
Gebruik altijd een zo laag mogelijk vermogen! Als u de rook goed onder controle heeft, dan heeft u aan een minimaal laser vermogen al snel genoeg. Zorg er ook voor dat de Video en Lichtman goed samen werken met de laserist, Lasershow aan, is LED, video, blinders UIT!
Vuist regels vermogen: 10-20m zaal 0,5 – 1W RGB, 20-40m zaal 1-3W RGB, 40m en meer outdoor 4W RGB en meer. De sterke outdoor show zijn vaak OPSL single groene lasers van 3 tot 10W, deze mogen nooit direct in het publiek gaan! De moderne DIODE Lasers maken gebruik van heldere kleuren 520nm groen, 638nm rood, waardoor er minder laser vermogen nodig is! Tevens hebben de full diode lasers geen infrarood en UV laser licht, dus geen warmte maar 100% puur licht. Bij de oudere gas lasers was dit niet het geval. Het wordt dus steeds veiliger en mooier!

Naast het feit dat er aandacht wordt besteed aan de lasers, wordt er ook energie gestopt in het lesgeven van verschillende middelbare klassen over het onderwerp lasertechniek. o.a. gedaan op het DELTION COLLEGE Zwolle afdeling Podiumtechniek. En Carmel College salland D&P Licht en geluid. Hier komen een aantal onderwerpen aan bod, zoals de werking van een laserprojector, maar uiteraard ook de veiligheidsvoorschriften die een stukje techniek met zich meebrengt, en wat daar allemaal bij komt kijken. Zoals vaak wordt gezegd: veiligheid voorop!